Ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης

Θεσσαλονίκη

Δελφών & Μιαούλη, 546 42

2310 828989

Τηλέφωνο Ιερού Ναού

Διδαχή – Δ΄ τῶν Νηστειῶν και Ιωάννου συγγραφέως της Κλίμακος

Σχόλιο στο Ευαγγελικό Ανάγνωσμα: Μκ  9, 17-31

          

Προλεγόμενα στο Ευαγγελικό και Αποστολικό ανάγνωσμα

Το Ευαγγέλιο της Δ΄ Κυριακής των Νηστειών στο Ιεροσολυμιτικό τυπικό ήταν η περικοπή του Καλού Σαμαρείτη από τον Λουκά. Στο μεταγενέστερο, όμως, ισχύον σήμερα τυπικό της Κωνσταντινουπόλεως αντικαταστάθηκε από περικοπή του Μάρκου (9, 17-31). Η νέα περικοπή επιλέχτηκε γι’ αυτή την Κυριακή, πέρα από τους λόγους που έχουμε σε άλλη ομιλία αναφέρει, γιατί είναι η δεύτερη προαγγελία εκ μέρους του Κυρίου του επικείμενου πάθους του. [Η πρώτη σαφής προαγγελία έγινε νωρίτερα, αμέσως μετά την ομολογία του Πέτρου ότι ο Χριστός είναι ο υιός του Θεού του ζώντος (Μκ 8,31). Η δεύτερη γίνεται στην παρούσα περικοπή (Μκ 9, 31). Αυτή κλείνει την περιγραφή της θεραπείας του επιληπτικού νέου, προβάλλοντας τον σταυρό του Κυρίου και την ανάσταση. Η τρίτη θα γίνει στην περικοπή της επόμενης Κυριακής]. Αυτές οι προαγγελίες προλέγουν τον σταυρό και το πάθος του Κυρίου. Χειραγωγούν, λοιπόν, κι εμάς στην πορεία μας στο σταυρό και δι’  αυτού στην ανάσταση.

Το αποστολικό ανάγνωσμα εξάλλου, παρμένο από την προς Εβραίους (6,13-20) όπως και τα προηγούμενα, συνεχίζει κι αυτό το λόγο για τη θυσία του Μεγάλου Αρχιερέα Χριστού, για τον οποίο μίλησε και η προηγούμενη Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης. Αναφέρεται δηλ. στα αποτελέσματα του σταυρού και της θυσίας του. Τονίζει ότι ο Χριστός, δεν ανέβηκε στον ουρανό για να χαρεί μόνος του τη νίκη του και τη βασιλεία του. Ανέβηκε ως θεάνθρωπος για να ανεβάζει κι όλους εμάς. Αυτή την ελπίδα έχουμε σαν σίγουρη και στερεή άγκυρα.

Επομένως και η Αποστολική και η Ευαγγελική περικοπή αναφέρονται στο σταυρό, ο οποίος κυριαρχεί την περίοδο αυτή.

Η περικοπή

Εκείνο τον καιρό, κάποιος άνθρωπος πλησίασε τον Ιησού και του είπε: «Διδάσκαλε, έφερα σε σ’ σένα τον γιό μου, γιατί έχει μέσα του δαιμονικό πνεύμα που τον κάνει άλαλο. Κάθε φορά που τον πιάνει, τον ρίχνει κάτω και τότε βγάζει αφρούς, τρίζει τα δόντια και μένει ξερός. Είπα στους μαθητές σου να διώξουν αυτό το πνεύμα, αλλά δεν μπόρεσαν». «Άπιστη γενιά!» αποκρίθηκε ο Ιησούς. Ως πότε θα είμαι μαζί σας; Πόσο καιρό ακόμη θα σας ανέχομαι; Φέρτε μου εδώ το παιδί». Εκείνοι του το έφεραν. Μόλις το πνεύμα είδε τον Ιησού, αμέσως τάραξε το παιδί, και κείνο έπεσε καταγής και κυλιόταν βγάζοντας αφρούς. «Πόσος καιρός είναι που του συμβαίνει αυτό;» ρώτησε ο Ιησούς τον πατέρα του παιδιού. Εκείνος απάντησε: «Από μικρό παιδί. Πολλές φορές μάλιστα και στη φωτιά τον έριξε και στα νερά για να τον εξολοθρέψει. Αλλά αν μπορείς να κάνεις κάτι, σπλαχνίσου μας και βοήθησέ μας». Ο Ιησούς του είπε τούτο: «Εάν μπορείς να πιστέψεις, όλα είναι δυνατά γι’ αυτόν που πιστεύει». Αμέσως τότε φώναξε δυνατά ο πατέρας του παιδιού και είπε με δάκρυα: «Πιστεύω, Κύριε! Αλλά βοήθησέ με, γιατί η πίστη μου δεν είναι δυνατή». Βλέποντας ο Ιησούς ότι συγκεντρώνεται κόσμος, πρόσταξε το δαιμονικό πνεύμα μ’ αυτά τα λόγια: «Άλαλο και κουφό πνεύμα, εγώ σε διατάζω: βγες απ’ αυτόν και μην ξαναμπείς πιά μέσα του». Βγήκε τότε το πνεύμα, αφού κραύγασε δυνατά και συντάραξε το παιδί. Εκείνο έμεινε αναίσθητο, έτσι που πολλοί έλεγαν ότι πέθανε. Ο Ιησούς όμως το έπιασε από το χέρι του, το σήκωσε, κι αυτό στάθηκε όρθιο. Όταν μπήκε ο Ιησούς στο σπίτι, τον ρώτησαν οι μαθητές του ιδιαιτέρως. «Γιατί εμείς δεν μπορέσαμε να βγάλουμε αυτό το δαιμονικό  πνεύμα;». Κι εκείνος τους απάντησε: «Αυτό το δαιμονικό γένος δεν μπορεί κανείς να το βγάλει με τίποτε άλλο παρά μόνο με προσευχή και νηστεία». Έφυγαν από κει και προχωρούσαν διασχίζοντας την Γαλιλαία. Δεν ήθελε ο Ιησούς να μάθει κανείς ότι περνούσε από κει, γιατί δίδασκε τους μαθητές του και τους έλεγε: Ο Υιός του ανθρώπου θα παραδοθεί σε χέρια ανθρώπων, που θα τον θανατώσουν· την τρίτη όμως ημέρα μετά τον θάνατό του θ’ αναστηθεί».

Προσέγγιση της περικοπής

Η θεραπεία του επιληπτικού νέου, για την οποία μιλάει η περικοπή, συνέβη αμέσως μετά την κάθοδο του Ιησού και των τριών μαθητών από το όρος Θαβώρ, όπου έγινε η μεταμόρφωσή του. Ο Χριστός, έχοντας ακόμα εμφανή τη δόξα και τη λαμπρότητα στο σώμα του, με πρόσωπο που ακτινοβολούσε το υπερκόσμιο και θεϊκό, συναντάει τον κόσμο που τον διακρίνει από τη μια η φθορά και η ασθένεια κι από την άλλη η έλλειψη βασικών προϋποθέσεων για ό,τι απαιτούσε η περίσταση. Συναντάει ένα τραγικό αλλά διχασμένο πατέρα με τον επιληπτικό γιό του εν μέσω Γραμματέων, που καταφεύγουν μόνο σε θεωρητικές συζητήσεις, και τους υπόλοιπους εννέα μαθητές του Χριστού, οι οποίοι τελικά αποδείχτηκαν ανίκανοι να απελευθερώσουν το δαιμονιζόμενο παιδί από το ακάθαρτο και κουφό πνεύμα.

Ό, τι συνέβη στο όρος ήταν χαρακτηριστικό της βασιλείας του Θεού, που δυναμικά εισέβαλε στον κόσμο την ώρα της μεταμορφώσεως: Ο Χριστός έλαμψε σαν το φως και σαν τον ήλιο. Η φωνή του Πατρός δυναμικά έδωσε τη μαρτυρία για τον Υιό του. Ήταν παρόντες και συζητητές του Χριστού «οἱ ἀκραίμονες» (οι εκλεκτοί) της Π. Διαθήκης (Μωυσής και Ηλίας), οι οποίοι συνέκλιναν σ’ αυτόν. Των μαθητών διανοίχτηκαν, «καθώς ἠδύναντο», οι οφθαλμοί να καταλάβουν ποιον ακολουθούν. Γι’ αυτό και ζητούσαν να μείνουν μόνιμα εκεί και μάλιστα χωρίς σκηνή. Ήταν πλήρεις. Δεν τους έλειπε τίποτε. Ήταν χορτάτοι από την δόξα του Χριστού.

Σε αντίθεση με την κατάσταση του όρους, ό, τι συνέβαινε κάτω από το όρος, συνιστούσε τον κόσμο στην καθημερινότητά του: Κόσμος σε βαθύ σκοτάδι και βαρύ ανθρώπινο πόνο. Ήταν οι δίχως Χριστό ταλαίπωροι. Αλλά και όταν εκείνος ήλθε κοντά τους, επειδή δεν πίστευαν ή είχαν λειψή πίστη, ήταν άνθρωποι κουρασμένοι και αποδείχτηκαν μικρότεροι των περιστάσεων. Άνθρωποι που η πίστη τους χρειαζόταν βοήθεια και ενίσχυση. Στην καλύτερη περίπτωση στο πρόσωπο των μαθητών ήταν Εκκλησία που δεν είχε υποστεί ακόμη την «εὐπρεπεστάτην ἀλλοίωσιν». Εκκλησία που ακόμη απείχε από το να είναι βασιλεία του Θεού. Ήταν Εκκλησία χωρίς το πάθος και την ανάσταση του Χριστού. Το Άγιο Πνεύμα, άλλωστε, δεν είχε έλθει ακόμη. Ο πατέρας με λιγοστή πίστη. Οι υπόλοιποι μαθητές ανήμποροι να εκδιώξουν το δαιμόνιο, με προφανές έλλειμα πλήρους εμπιστοσύνης στο Χριστό.

Εκείνο που καθιστούσε τους μαθητές ανήμπορους να εκδιώξουν το δαιμόνιο ήταν κάποιο έλλειμα προφανώς στην προσευχή και τη νηστεία, που ισχυροποιούν την πίστη. Γιατί, για να λειτουργήσει το θαύμα της εκδίωξης του δαιμονίου, χρειάζεται έδαφος που ευδοκιμούν τα δύο αυτά στοιχεία. Για να τιθασευτεί, με άλλα λόγια, το σώμα γενικότερα αλλά και να ενισχυθεί ο έσω άνθρωπος, χρειάζεται προσευχή ζώσα και νηστεία αδιάκοπη και συνειδητή. Η προσευχή και η νηστεία, όπως τονίζει στο βιβλίο του «Κλίμαξ» ο Άγιος Ιωάννης, που τιμά σήμερα η Εκκλησία μας, είναι ο καλύτερος συνδυασμός πνευματικού αγώνα και σωματικού αθλήματος. Και μάλιστα, όπως δέχεται ο Άγιός μας, συνδυασμός που μας προάγει από δύναμη σε δύναμη και από δόξα σε δόξα. Διά σωματικού και πνευματικού, λοιπόν, σταυρού επιβάλλεται να πορευόμαστε πάντοτε. Κυρίως όμως σ’ αυτή την περίοδο της Σαρακοστής.

Εμπιστοσύνη στον Χριστό                                           

Ο Χριστός, με το πάθος και την ανάστασή του από τη μια και το Άγιο Πνεύμα από την άλλη, εισήγαγαν στον κόσμο τη δυνατότητα μεταμορφώσεώς του σε καινή κτίση. Δυνατότητα απαλλαγής από τις δυνάμεις του κακού. Δυνατότητα όμως που απαιτεί ισχυρή πίστη που είναι δυσεύρετη. Κι όταν η Κ. Διαθήκη ζητάει από τους ανθρώπους πίστη, δεν ζητάει πίστη προς τον Θεό Πατέρα. Αυτή ήταν αυτονόητη για κάθε Εβραίο της εποχής. Ζητάει και απαιτεί πίστη και εμπιστοσύνη προς τον Υιό, τον Ιησού Χριστό. Εμπιστοσύνη που καλλιεργεί και προάγει το Άγιο Πνεύμα.

 

π. Ι.  Σ

 

 

Κοινοποίηση

Δείτε όλη την αρθρογραφία για την κατηγορία ""

Δείτε ακόμη

error: Content is protected !!
Μετάβαση στο περιεχόμενο