Χριστός Ανέστη, αδελφοί μου

 

Τα Αναγνώσματα

Στη σημερινή λαμπροφόρο ημέρα της Αναστάσεως του Κυρίου Ιησού ακούσαμε δύο Ευαγγέλια∙ ένα την ώρα της τελετής της Aναστάσεως και ένα στην Θεία Λειτουργία.

Το πρώτο είναι από τον ευαγγελιστή Μάρκο (16,1-8), που αφηγείται σε τόνους θριάμβου την επίσκεψη των μυροφόρων στον τάφο του Κυρίου, όπου αντί του νεκρού σώματος του Κυρίου συνάντησαν λευκοφορεμένο άγγελο, που τις διαβεβαίωσε ότι ο Κύριος «ἠγέρθη, οὐκ ἔστιν ὧδε».

Πάνω σ’ αυτό το ευαγγέλιο να σημειώσουμε μόνο ότι τα ευαγγέλια γενικά δεν περιγράφουν το ίδιο το γεγονός της Aναστάσεως, δηλ. δεν περιγράφουν τον Χριστό εξερχόμενο από τον τάφο∙ γιατί αυτή καθαυτή η Aνάσταση είναι γεγονός που ξεφεύγει των αισθήσεών μας.  Περιγράφουν όμως το κενό μνημείο, τις πολλές εμφανίσεις του Χριστού στους μαθητές του: τον παρουσιάζουν, «ἐν ἑτέρᾳ μορφῇ» αρχικώς και γνωριζόμενο στη συνέχεια, να συνομιλεί μαζί τους, να συμπορεύεται, να συντρώγει και αποκαλυπτόμενο «ἐν τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου», να αφήνεται να τον ψηλαφίσουν κ. λ. π.

Το ίδιο ισχύει και με την εικονογραφία της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας. Η εικονογραφία δεν παρασταίνει το ίδιο το γεγονός της Αναστάσεως του Χριστού∙ τον παρουσιάζει όμως στον Άδη. Να συντρίβει τις πύλες του. Να σπάζει τα δεσμά του. Να ανασταίνει τον Αδάμ παγγενή, όλους δηλ. τους νεκρούς. Και αυτή είναι η Ορθόδοξη εικόνα της Αναστάσεως, την οποία προσκυνάμε στους ναούς μας.

Το δεύτερο, το ευαγγέλιο της Αναστάσιμης Θείας Λειτουργίας, είναι ο πρόλογος του κατά Ιωάννην ευαγγελίου (1,1-18). Πρόκειται μάλλον για έναν από τους πιο υπέροχους Χριστολογικούς ύμνους της Κ. Διαθήκης και της πρώτης Εκκλησίας, με τον οποίο ανοίγει το ευαγγέλιο του ο Ιωάννης. Ο ύμνος υμνεί τον προϋπάρχοντα Λόγο του Θεού, τον Χριστός μας, διά του οποίου δημιουργήθηκαν τα πάντα. Αυτός ο Λόγος, όπως λέει άλλος Χριστολογικός ύμνος:

«ἑαυτόν ἐκένωσε

                             μορφὴν δούλου λαβὼν…

                             καὶ σχήματι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος

                             ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν

                             γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου

                             θανάτου δὲ σταυροῦ» (Φιλ. 2, 7-8)

Με τον Χριστό «συνεσταυρώθη και απέθανε» ο άνθρωπος της αμαρτίας. Ο παλαιός άνθρωπος των παθών και της κατάρας. Ο υπόδουλος στο φόβο του θανάτου και της φθοράς. Ο Λόγος του Θεού, λοιπόν, ο Χριστός μπήκε στην ιστορία και της έδωσε προσανατολισμό. Έφερε τη χάρη, την αλήθεια και το Φως στον άνθρωπο και σε όλη την κτίση.

Στη βεβαιότητα και στο Φως της Αναστάσεως

Η χρονική στιγμή της Αναστάσεως του Κυρίου, της Αναστάσεως που δονεί την ύπαρξή μας, είπαμε ότι ξεφεύγει των αισθήσεων του ανθρώπου. Και δεν περιγράφεται. Ούτε συλλαμβάνεται. Το γεγονός όμως κατανοείται και βεβαιώνεται απολύτως από όσα έγιναν και γίνονται μετά από αυτήν:

Πρώτον κατανοείται και βεβαιώνεται από τις εμφανίσεις του Κυρίου στους μαθητές του. Αποδεικνύεται δηλ. ότι αυτός που εμφανίζεται Αναστημένος είναι ο ίδιος που έζησε ανάμεσά τους, έπαθε και σταυρώθηκε. Οι τύποι των ύλων το βεβαιώνουν. Και ο Αναστημένος Χριστός δεν αρνήθηκε να δείξει τα αποτυπώματα των καρφιών στον Απόστολο Θωμά.

Δεύτερον κατανοείται και βεβαιώνεται από κάτι συγκλονιστικό που συνέβη σε όλους τους μαθητές και το πιστοποιεί η Καινή Διαθήκη. Εννοώ τη ριζική μεταστροφή που υπέστησαν οι μαθητές του. Στο πρόσωπό του εκδηλώνουν δηλ. μετά την Ανάσταση οι μαθητές του μια απέραντη, απεριόριστη και σταθερή πίστη που δεν είχαν πριν. Αυτή η μεταστροφή θα ήταν ανεξήγητη αν δεν υπήρξε αποτέλεσμα και καρπός του Αγίου Πνεύματος, ενός από τα πρόσωπα της Αγίας Τριάδος, του άλλου Παράκλητου. Εκδηλώνουν τέτοια πίστη, που τους έκανε όλους, που πριν αμφέβαλλαν, ικανούς να κηρύξουν, μέχρι μαρτυρίου και θυσίας, το ευαγγέλιο της Αναστάσεως «πάση τῇ κτίσει».

Κατανοείται και βεβαιώνεται τρίτον με την πίστη όλων ημών που αποδεχτήκαμε το κήρυγμα των μαθητών. Αυτή η πίστη έγινε βεβαιότητα από τα εκατομμύρια των μελών της Εκκλησίας μέχρι σήμερα∙ και θα γίνει βεβαιότητα από εκατομμύρια του μέλλοντος. Είμαστε όλοι εμείς που σε Ανατολή και Δύση, σε βορρά και Νότο, χτες και σήμερα και «ἐς ἀεί» πιστεύσαμε και πιστεύουμε στην Ανάσταση του Κυρίου, αλλά και στην δική μας ανάσταση, ως δωρεά της Αναστάσεως του Κυρίου. Είμαστε όλοι εμείς που δεν θέλουμε τα σώματά μας να καταστραφούν και να φθαρούν∙ αλλά που είμαστε βέβαιοι ότι τελικά θα «καταποθῇ τὸ θνητόν ὑπό τῆς ζωῆς» πλήρως. Είμαστε σίγουροι ότι τώρα, στην παρούσα ζωή, προγευόμαστε το Άγιο Πνεύμα∙ στην μελλοντική όμως ζωή το «Πνεύμα το ἐνοικοῦν ἐν ἡμῖν», που μας δόθηκε στο βάπτισμα ως πρώτη κατάθεση και δωρεά, θα ολοκληρωθεί. Θα μας δοθεί στην πληρότητά του. Αυτό μας βεβαιώνει η Ανάσταση του Κυρίου Ιησού.

Όλοι εμείς ψάλλουμε και ξαναψάλλουμε μέσα στη λατρεία μας, αλλά και εκτός, το «Χριστὸς ἀνέστη» για να δείξουμε την άμετρη χαρά μας και την ακλόνητη βεβαιότητά μας στην Ανάσταση του Χριστού. Του Χριστού που είναι ο Κύριός μας.  Έτσι τη σιγή του Μ. Σαββάτου διαδέχεται η έκρηξη της Κυριακής του Πάσχα.

Στο «Χριστός Ανέστη» που ψάλλουμε διακηρύττουμε τη βεβαιότητά μας ότι ο Χριστός με τον θάνατό του επάτησε τον θάνατο.  Διακηρύττουμε επίσης ότι μετά την Ανάσταση του Χριστού «νεκρὸς οὐδεὶς ἐν τῷ μνήματι». Δεν ευφραινόμαστε για μια στιγμιαία απώθηση του θανάτου. Δεν πανηγυρίζουμε για μια απλή χρονική έξοδο από τη ρουτίνα της γκρίζας καθημερινότητας. Αλλά γι’ αυτή τη φεγγοβόλα νύχτα που ανέτειλε για μας το Φως πού δεν δύει ποτέ. Ανέτειλε ο ήλιος ο ανέσπερος. Ήρθε και έκτοτε μένει μαζί μας ο Λόγος του Θεού, ο ζωντανός Χριστός. Και εμείς  μένουμε και υπάρχουμε ζωντανοί μαζί του.

Ὤφθη φώς ἀπρόσιτον ἡμῖν λάμπων ἀπό τοῦ τάφου ὡραῖος Χριστὸς ὁ Κύριος. Ἅδης ἠχμαλώτισται∙ σατάν ἠφάνισται. Χαίρει κόσμου τὰ πέρατα», ψάλλουμε σε έναν εόρτιο ύμνο. Κι όπως λέει σύγχρονος φίλος ποιητής, με την Ανάστασή του ο Χριστός απεδείχθη το μοναδικό Φως. Το «άλλο Φώς», «που θερμαίνει την ύπαρξή μας». Το «άριστο Φως». «Το θαυμάσιο Φώς».

Γι’ αυτό και δεν γιορτάζουμε σήμερα ανάμνηση ενός γεγονότος που έγινε μια φορά και ένα καιρό, όπως λέμε στα παραμύθια. Σήμερα ανίσταται για μας ο Χριστός. Σήμερα ο Άδης «στένων βοᾶ». Σήμερα ουρανοί ευφραίνονται. Σήμερα γη αγάλλεται. Σήμερα τα σύμπαντα χαράς πληρούνται. Σήμερα γιορτάζει ο κόσμος ο ορατός και ο αόρατος. Σήμερα «ἄγγελοι καὶ ἄνθρωποι τὴν τοῦ Σωτῆρος ὑμνοῦσι τριήμερον ἔγερσιν». Σήμερα, λοιπόν, γιορτάζουμε το θρίαμβο επί του κακού και της δολιότητας∙ τη νίκη επί της δειλίας και της προδοσίας. Σήμερα ατενίζουμε τη ζωή μας με χαρά και ελπίδα.                     

Ο Αναστάσιμος τρόπος ζωής μας στο παρόν

Η ατμόσφαιρα της χαράς και της πανηγύρεως που ζούμε αυτή την νύχτα πρέπει να γίνει, αδελφοί μου, ο τρόπος της εδώ ζωής μας. Σ’ αυτό τον τρόπο δεν χωράνε μικρότητες. Τα καθημερινά μίση, που μας φθείρουν θανάσιμα, πρέπει αν όχι να τα αφήσουμε όλα στην άκρη, τουλάχιστον μέρα με τη μέρα να τα λιγοστεύουμε. Τα σκοτεινά πάθη ολοένα να ξεπερνιούνται. Οι ψυχοφθόροι εγωισμοί να εγκαταλείπονται. Το Φως που έλαμψε από τον τάφο του Χριστού, το ανέσπερο Φως, να διαλύει τα σκοτάδια της μνησικακίας μας. Η συγγνώμη πού ανέτειλε από τον ζωοποιό σταυρό να κανονίζει τον καθημερινό αγώνα μας. Η αγάπη και η ειρήνη να χαρακτηρίζουν τη σχέση μας με τον Θεό και τις σχέσεις του καθενός μας με τον  συνάνθρωπο.

Τέλος, ας δώσουμε όλοι τον ασπασμό της πασχάλιας αγάπης, που αντάλλασσαν, σύμφωνα με τον ύμνο, οι πιστοί την ημέρα της Αναστάσεως.

π. Ι. Σ