Ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης

Θεσσαλονίκη

Δελφών & Μιαούλη, 546 42

2310 828989

Τηλέφωνο Ιερού Ναού

Ἔπειτα ἀνιστάµεθα κοινῇ πάντες καί εὐχάς πέµποµεν.

Έπειτα σηκωνόµαστε µε µιας όλοι επάνω καιπροσευχόµαστε.

 

Ο άγιος Ιουστίνος µας δίνει πάλι το διάγραµµα της αρχαίας Λειτουργίας, που είναι το ίδιο µέχρι σήµερα.
‘Υστερ᾽ από το κήρυγµα του θείου λόγου, που οι πιστοί το ακούνε καθιστοί στα στασίδια τους, γίνεται Εκτενής Ικεσία. Ικεσία θα πει δέηση και παράκληση στον Θεό, και λέγεται εκτενής, δηλαδή µεγάλη, όχι τόσο γιατί τραβάει πολύ σε µάκρος, όσο γιατί είναι µια θερµή, επίµονη και αγωνιστική, θα λέγαµε, δέηση προς τον Θεό για όλους τους πιστούς, όχι µόνο τους «ζῶντας», αλλά και τους «κεκοιµηµένους». Ο Ιησούς Χριστός, την νύχτα που τον συνέλαβαν, «ἐκτενέστερον προσηύχετο»· όχι σε µάκρος και για πολλή ώρα, αλλά «γενόµενος ἐν ἀγωνίᾳ». Τόσο, που ο ιδρώτας του να πέφτει στην γη σαν σταλαγµατιές από αίµα. Εκτενής Ικεσία λοιπόν στην θεία Λειτουργία είναι η θερµή δέηση, που γίνεται από την ιερή σύναξη, µετά το Ευαγγέλιο και το κήρυγµα του θείου λόγου.

Η Εκτενής Ικεσία είναι µια λιτανεία, µια δέηση δηλαδή απ᾽ όλη την σύναξη για όλη την Εκκλησία. Γνώρισµα της λιτανείας είναι το «Κύριε ἐλέησον», που και τώρα στις δεήσεις του λειτουργού όλος ο λαός αποκρίνεται τρεις φορές σε κάθε δέηση. Ο άγιος Ιουστίνος, όταν γράφει για τον νεοφώτιστο, καθώς είδαµε στα προηγούµενα, που µετά το βάπτισµα τον έφερναν στην σύναξη, αναφέρεται πάλι στην Εκτενή Ικεσία· τον φέρνουµε, λέει, εκεί που είναι συναγµένοι οι αδελφοί, «Κοινάς εὐχάς ποιησόµενοι ὑπέρ τε ἑαυτῶν καί τοῦ φωτισθέντος καί ἄλλων πανταχοῦ πάντων εὐτόνως». Αυτή ακριβώς είναι η Εκτενής Ικεσία, η δέηση που κάνει η Εκκλησία στην θεία Λειτουργία «ὑπέρ πανταχοῦ πάντων εὐτόνως», µε θερµό ενδιαφέρον για όλους παντού όπου βρίσκονται. Λέει δε ακόµα και τον σκοπό, για τον οποίο γίνεται η δέηση· «ὅπως καταξιωθῶµεν τά ἀληθῆ µαθόντες καί δι᾽ ἔργων ἀγαθοί πολιτευταί καί φύλακες τῶν ἐντεταλµένων εὑρεθῆναι, ὅπως τήν αἰώνιον σωτηρίαν σωθῶµεν». Δηλαδή, για να αξιωθούµε, αφού µε το Ευαγγέλιο και το κήρυγµα µάθαµε την αλήθεια, και µε έργα να εφαρµόσουµε πιστά και να φυλάξουµε τις θείες εντολές και να βρούµε έτσι αιώνια σωτηρία.

Η Εκτενής Ικεσία αρχίζει µε ένα πολύ µεγαλόπρεπο λειτουργικό τρόπο· «Εἴπωµεν πάντες ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς καί ἐξ ὅλης τῆς διανοίας ἡµῶν, εἴπωµεν». Και όλη η σύναξη σε µια διπλή επίκληση ζητάει το έλεος του παντοκράτορα Θεού, που είναι ο Θεός των πατέρων µας, ο Θεός µε την µεγάλη αγάπη προς τον άνθρωπο και τον κόσµο. «Ἐπάκουσον καί ἐλέησον» αποκρίνεται ο λαός, κι εµείς γεµάτοι κατάνυξη µέσα στην πνευµατική οµορφιά της ορθόδοξης λατρείας, θυµόµαστε τα λόγια του αγίου Βασιλείου σε µια οµιλία του· «Ὤ τῆς ἐµµελοῦς µετανοίας!». Γιατί έκφραση και δέηση µετάνοιας είναι το «Κύριε ἐλέησον». Ακολουθούν ύστερα µε την σειρά οι δεήσεις· για τους ευσεβείς και ορθόδοξους χριστιανούς, για τον επίσκοπο και όλη την ιερατική αδελφότητα, για όλους που κατοικούν και παρεπιδηµούν στην πόλη και στην ενορία, για τους επιτρόπους και τους συνδροµητές της Εκκλησίας, για τους αείµνηστους κτίτορες του ναού και όλους τους «κεκοιµηµένους», και τέλος για όσους εργάζονται στον ναό, και για τον «περιεστῶτα» λαό.

Όταν το πρωί στην ακολουθία του Όρθρου διαβάζεται ο Εξάψαλµος, σε µια από τις µυστικές ευχές ο ιερέας λέει· «µνήσθητι, Κύριε, τῶν συµπαρόντων καί συνευχοµένων ἡµῖν πάντων κατ᾽ ὄνοµα». Και σε µια ευχή της Πεντηκοστής, όταν ο ιερέας εύχεται για την ανάπαυση των «κεκοιµηµένων», µέσα στα άλλα λέει· «καί κατάταξον τά πνεύµατα αὐτῶν καί τά ὀνόµατα ἐν βίβλῳ ζωῆς». Η Εκκλησία δεν είναι µάζα και ανώνυµο κοπάδι, αλλά κοινωνία προσώπων και αδελφών, γνωστών µε τα ονόµατά τους. Τίποτα δεν είναι τόσο δικό µας και τίποτ᾽ άλλο δεν παίρνοµε µαζί µας, φεύγοντας από τούτο τον κόσµο, παρά ο καθένας το όνοµά του. Και των «ζώντων» και των «κεκοιµηµένων» τα ονόµατα είναι γραµµένα στο βιβλίο του Θεού, και η Εκκλησία µας µνηµονεύει µε τα ονόµατά µας κάθε φορά, καθώς και τώρα στην Εκτενή Ικεσία. Αυτό µας φέρνει πολύ κοντά και µε τους «ζῶντας» και µε τους «κεκοιµηµένους». Αλλά για τα ονόµατα των πιστών στην θεία Λειτουργία θα µας δοθεί ευκαιρία στα επόµενα για να πούµε περισσότερα.

Ας προσπαθήσουµε τώρα να µεταφέρουµε στην γλώσσα µας, όσο µπορούµε πιο πιστά και πιο όµορφα, τα λόγια της Ικεσίας. «Ας πούµε όλοι µε όλη την ψυχή και µε όλο τον λογισµό µας, ας πούµε. Κύριε παντοκράτορα, ο Θεός των πατέρων µας, σε παρακαλούµε, άκουσε και ελέησέ µας. Ελέησέ µας, Θεέ, µε την µεγάλη σου αγάπη· σε παρακαλούµε για τους ευσεβείς και ορθόδοξους χριστιανούς. Σε παρακαλούµε ακόµα για τον επίσκοπό µας, για τους ιερείς, τους διακόνους και τους µοναχούς και για όλη την χριστιανική µας αδελφότητα. Σε παρακαλούµε ακόµα να κάµεις έλεος, να δώσεις ζωή, ειρήνη, υγεία και σωτηρία, να προστατέψεις, να συγχώρεσεις και ν᾽ αφήσεις τις αµαρτίες των δούλων σου, όλων των ευσεβών και ορθόδοξων χριστιανών που κατοικούν και µένουν σε τούτην εδώ την πόλη και την ενορία, των επιτρόπων και των συνδροµητών αυτής εδώ της Εκκλησίας, µαζί µε τις γυναίκες και τα παιδιά τους. Σε παρακαλούµε ακόµα για τους µακαρίτες και αείµνηστους, που έχτισαν αυτήν εδώ την Εκκλησία, και για όλους τους πατέρες και αδελφούς µας, που αναπαύθηκαν κι είναι θαµµένοι εδώ µε την ελπίδα της ανάστασης, και για όλους τους ορθόδοξους όλου του κόσµου. Σε παρακαλούµε ακόµα για όλους που συνεισφέρουν και βοηθάνε στον ιερό και άγιο τούτον εδώ ναό, για κείνους που εργάζονται και για κείνους που ψέλνουν, και για όλο τον λαό, που είναι τώρα εδώ και περιµένει από σένα το µέγα και πλούσιο έλεος».

Η Εκτενής Ικεσία, που λέγεται από τον διάκονο, όπου υπάρχει, µε ηχηρή φωνή, κλείνει µε µια σύντοµη ιερατική ευχή, σε χαµηλότερο αρµονικό τόνο· «Κύριε ὁ Θεός ἡµῶν, τήν εκτενῆ ταύτην ἱκεσίαν πρόσδεξαι παρά τῶν σῶν δούλων, καί ἐλέησον ἡµᾶς κατά τό πλῆθος τοῦ ἐλέους σου καί τούς οἰκτιρµούς σου κατάπεµψον ἐφ᾽ ἡµᾶς καί ἐπί πάντα τόν λαόν σου τόν ἀπεκδεχόµενον τό παρά σοῦ πλούσιον ἔλεος». «Κύριε Θεέ µας, δέξου αυτή την µεγάλη και θερµή παράκληση, που σου κάνουµε οι δούλοι σου, και ελέησέ µας µέσα στην πολλή σου αγάπη· και στείλε την ευσπλαχνία σου σε µας και σ᾽ όλο το λαό σου, που περιµένει από σένα το πλούσιο έλεος». Η εκφώνηση, στην οποία καταλήγει η ευχή, είναι πάλι µια δοξολογία στην Αγία Τριάδα· «Ὅτι ἐλεήµων καί φιλάνθρωπος Θεός ὑπάρχεις, καί σοί τήν δόξαν ἀναπέµποµεν, τῷ Πατρί καί τῷ Υἱῷ καί τῷ Ἁγίῳ Πνεύµατι, νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων». Γιατί εσύ ᾽σαι Θεός, που λυπάσαι κι αγαπάς τους ανθρώπους, και σένα εµείς δοξάζουµε, τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύµα, τώρα και πάντα και στους ατελεύτητους αιώνες. Ο λαός επιβεβαιώνει την δοξολογία του ιερέα και αποκρίνεται, όπως πάντα, µε το «Ἀµήν».
Στην εντύπωση που µας αφήνει και στα ιερά συναισθήµατα που γεννάει µέσα µας η Εκτενής Ικεσία, θέλοµε τώρα εδώ να προσθέσουµε τα λόγια αυτά, που βρίσκοµε σε µια καλή σύγχρονη µελέτη για την θεία Λειτουργία. Η θεία Λειτουργία, λέγεται εκεί, είναι «µια δυναµική πράξη, που αγκαλιάζει τον άνθρωπο στο σύνολό του», σαν ψυχή δηλαδή και σαν σώµα, «που τον ανυψώνει στον κόσµο των αγγέλων, που τον συνάπτει µε τον κόσµο των πνευµάτων των δικαίων, που τον ενώνει µε τους αδελφούς του Χρίστου, που βρίσκονται από τα πέρατα ως τα πέρατα της οικουµένης, που τον οπλίζει µε πίστη, ελπίδα, υποµονή, δύναµη, αισιοδοξία, χαρά και ευφροσύνη, και τον εξαπολύει στον κόσµο γεµάτον Πνεύµα Θεού».
Η Εκτενής Ικεσία κοντεύει πια να µην ακούεται στην θεία Λειτουργία. Για συντοµία διαβάζεται µυστικά, όταν ψάλλεται το «Δύναµις».

 

† Σ & Κ Δ

Κοινοποίηση

Δείτε όλη την αρθρογραφία για την κατηγορία ""

Δείτε ακόμη

error: Content is protected !!
Μετάβαση στο περιεχόμενο